TikTok, özellikle gençler arasında yaygın bir sosyal medya platformudur. Kullanıcılar kısa video içeriklerini oluşturabilir ve paylaşabilir. Eğlenceli ve ilgi çekici videolarıyla TikTok, dünya genelinde milyonlarca kullanıcının gözdesi haline gelmiştir. Ancak, uygulamanın popülerliği ebeveynler ve çocuk güvenliği savunucuları arasında endişe yaratmaktadır. Özellikle genç kullanıcılar için uygulamanın olumsuz etkileri konusunda kaygılar vardır.
TikTok’un en büyük endişe kaynağı çocukların ve gençlerin uygulamada harcadıkları zaman dilimidir. Birçok ebeveyn, çocuklarının uygulamada çok fazla zaman harcadığından endişe eder ve bu durumun çocukların hayatını etkileyebileceği konusunda uyarır. Uzmanlar, uzun saatler boyunca sosyal medya kullanımının gençlerin uyku kalitesini ve akademik performansını düşürebileceğine, sosyal ilişkilerini etkileyebileceğine ve hatta bazı psikolojik sorunlara yol açabileceğine dikkat çekiyor.
Bunun yanı sıra, TikTok’un içerik filtreleme sistemleri de eleştiriliyor. Çocukların uygunsuz ve zararlı içeriklere maruz kalma riski yüksek olduğu için, ebeveynler TikTok’u kullanırken dikkatli olmaları gerektiği konusunda uyarılıyor. Ayrıca, TikTok’ta oluşan içeriklerin bazen gerçek olmayan bilgiler içerebileceği ve bu nedenle yanıltıcı olabileceği de belirtiliyor.
Bütün bu kaygılara karşı TikTok da bu sorunları ele almak için birtakım adımlar atmış bulunmaktadır. TikTok, önümüzdeki haftalarda 18 yaşın altındaki kullanıcılar için varsayılan bir 60 dakika ekran süresi sınırı uygulayacağını duyurdu. TikTok’un güven ve güvenlik başkanı Cormac Keenan, Çarşamba günü yayımlanan bir blog yazısında, zaman sınırına ulaşıldığında, küçüklerin bir şifre girmeleri ve izlemeye devam etmek için “aktif bir karar” vermeleri gerekeceğini belirtti. Kullanıcısı 13 yaşın altındaki hesaplar için, başlangıçtaki 60 dakikalık sınırın aşılmasından sonra ek 30 dakikalık izleme süresine izin vermek için bir ebeveyn veya vasinin şifre belirlemesi veya mevcut bir şifreyi girmesi gerekecek.
Bununla birlikte, bu uygulamanın gerçekten işe yarayıp yaramayacağı tartışmalıdır. Bazıları, ekran süresi sınırı konusunda yapılan çalışmaların çocukların dijital cihaz kullanımını kontrol etme konusunda etkili olmadığını söylüyor. Ayrıca, bu sınırın, çocukların dijital cihazları nasıl kullanmaları gerektiği konusunda onları eğitmekten daha az etkili olabileceği endişeleri de var. Bazı uzmanlar, bu noktada dijital medya okuryazarlığına vurgu yapıyorlar.
Diğer yandan, bu uygulamanın, ebeveynlerin çocuklarının dijital cihazlar üzerinde geçirdikleri süreyi takip etmelerine ve bu konuda daha bilinçli kararlar almalarına yardımcı olabileceği düşünülüyor. Ayrıca, bu uygulama, çocukların dijital cihazları daha dengeli bir şekilde kullanmalarını öğrenmelerine yardımcı olabilir ve böylece daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemelerine katkıda bulunabilir.
Bu uygulamaya rağmen özellikle ebeveynler arasında bu tip uygulamların nasıl kullanılacağına dair medya okuryazarlığı bulunmamaktadır. Özellikle bu ekran süresi adımının kullanımının ebeveynler tarafından nasıl kullanılacağı ve bunda çocukların yeri noktasında farklı görüşler hakim olmaya devam ediyor
UK Safer Internet Centre (UKSIC) tarafından yapılan araştırmaya göre, ebeveynlerin %36’sı çocukları için çevrimiçi destek arayabilecekleri yerler konusunda emin değil. Ancak, bu uygulamaları düzenli kullanan gençler, ebeveynlerini eğitmede anahtar rol oynayabilirler. Gençlerin %57’si, ebeveynlerine ve bakıcılarına çevrimiçi güvenlik konusunda yardımcı olabileceklerine inanıyor.
Vodafone tarafından yapılan bir araştırma, ebeveynlerin neredeyse yarısının (%47) çocuklarının 12 yaşından itibaren dijital teknolojide kendilerinden daha bilgili olduklarını düşündüklerini ortaya koydu. Dahası, ebeveynlerin %60’ı daha dijital olarak bilgili olma isteği dile getirdi. Ebeveynlerin en fazla yardımcı olamadıkları alan olan dijital güvenlik, listede ilk sırada yer aldı.
Ayrıca, ebeveynlerin %60’ı daha dijital bilgili olmak istediklerini ifade etti ve çocuklarını desteklemekte en yetersiz hissettikleri konu olarak dijital güvenlik başı çekti.
Yakın bir ankete göre, ebeveynlerin %27’si, özellikle sosyal medyada, çocuklarını güvende tutmanın yollarını daha iyi anlarsa, çocuklarının interneti kullanmasından daha rahat olacaklarını söylüyor. Bunun için, çocuklarla online hayatları hakkında konuşmak ve dijital uzmanlıklarından öğrenmek kritik olabilir.
UK Safer Internet Centre (UKSIC) direktörü Will Gardner’a göre, ebeveynlerin çocuklarıyla online güvenlik konusunda bir diyalog başlatmak istekli oldukları göz önüne alındığında, bu araştırma aynı zamanda gençlerin %50’den fazlasının da ebeveynlerini veya bakıcılarını çevrimiçi güvenlik konusunda eğitmeye istekli olduklarını gösteriyor.
TikTok’un bu adımı, diğer sosyal medya platformlarının da benzer sınırlamalar getirme konusunda düşünebileceği bir örnek teşkil edebilir. Ancak, bu tür uygulamaların gerçekten işe yarayıp yaramadığı hala belirsizliğini korumaktadır ve çocukların dijital dünyada güvende olmaları için daha kapsamlı çözümlere ihtiyaç duyulabilir.
Yazar
Batuhan Türkyılmaz Kültür ve İletişim Bilimleri 2.sınıf öğrencisi ve aktif olarak Medya ve İletişim Kulübü Yönetim Kurulunda görevini sürdürmektedir
